พื้นที่สีเขียวและความยั่งยืนของอุตสาหกรรม: การปลูกป่าในโรงงานอุตสาหกรรม โตโยต้า บ้านโพธิ์
การนำแนวทางการแก้ไขปัญหาที่ครอบคลุมทั้งด้านนิเวศและสังคมมาใช้ โดยการมีส่วนร่วมของพนักงานและชุมชน ที่ร่วมดำเนินการอย่างต่อเนื่อง รวมถึงการสร้างเครือข่ายความร่วมมือ จนเกิดความรู้สึกเป็นเจ้าของร่วมกัน
Key Success
ปัญหาและความท้าทาย
ก่อนหน้านี้ ภาคอุตสาหกรรมในประเทศไทยมีการขยายตัวอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะทางภาคตะวันออก ทำให้ต้องใช้พื้นที่จำนวนมากสำหรับสร้างโรงงานและสิ่งอำนวยความสะดวกต่าง ๆ ซึ่งส่วนใหญ่มักจะไปทำลายธรรมชาติที่มีอยู่เดิม ในช่วงเริ่มต้น โรงงานโตโยต้าบ้านโพธิ์ซึ่งตั้งอยู่ในพื้นที่ที่สภาพดินแห้งแข็งไม่เอื้อการการเจริญงอกงามของต้นไม้และยังขาดความหลากหลายทางชีวภาพ จึงได้หาวิธีทำให้โรงงานอุตสาหกรรมกับธรรมชาติอยู่ร่วมกันได้โดยไม่ทำลายสิ่งแวดล้อมโดยเริ่มต้นโครงการปลูกป่านิเวศในโรงงานในปี พ.ศ. 2551
แนวทางการแก้ไขปัญหา
การฟื้นฟูธรรมชาติในพื้นที่ในโรงงานโตโยต้าบ้านโพธิ์ ไม่ใช่เพียงการปลูกต้นไม้เพื่อความสวยงาม แต่เป็นการนำแนวทางแก้ไขปัญหาที่ครอบคลุมทั้งด้านนิเวศและสังคมมาใช้ โดยใช้แนวคิดป่านิเวศของ ศ.ดร.อาคิระ มิยาวากิ ซึ่งเป็นการเลือกพันธุ์ไม้ท้องถิ่นที่เหมาะสมกับสภาพภูมิอากาศและดิน เพื่อสร้างระบบนิเวศที่หลากหลายและมีความมั่นคงตามธรรมชาติ
แนวคิดการปลูกป่านิเวศแบบมิยาวากินี้ ใช้วิธีการปลูกต้นไม้ให้หนาแน่นเพื่อให้เกิดการเจริญเติบโตที่รวดเร็ว ทำให้ต้นไม้สามารถปกคลุมดินและสร้างความชุ่มชื้นได้เองภายในเวลาอันสั้น ช่วยลดต้นทุนการดูแลรักษาในระยะยาวและสามารถคืนสมดุลทางนิเวศให้กลับคืนมาได้อย่างรวดเร็ว โดยปลูกต้นไม้หลากหลายสายพันธุ์ที่เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมท้องถิ่น ทำให้ต้นไม้มีอัตราการรอดชีวิตสูงถึง 90% และเติบโตเร็วกว่าแบบทั่วไป 2-3 เท่า
นอกจากนี้ โตโยต้าบ้านโพธิ์ ยังได้นำเทคโนโลยีและนวัตกรรมเข้ามาเสริม เช่น การติดตั้งระบบตรวจวัดคุณภาพอากาศและน้ำ การใช้พลังงานทดแทน และการจัดการของเสียแบบหมุนเวียน เพื่อให้โรงงานเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและลดผลกระทบต่อชุมชนโดยรอบ อีกทั้งยังสร้างพื้นที่สีเขียวรอบโรงงานเพื่อทำหน้าที่เป็น "ปอด" ของโรงงาน ทำให้โรงงานและชุมชนสามารถอยู่ร่วมกันได้อย่างยั่งยืน
ปัจจัยสำคัญอีกประการหนึ่ง คือ การมีส่วนร่วมของพนักงานและชุมชน โตโยต้าได้สร้างแรงจูงใจให้พนักงานและครอบครัว รวมถึงพันธมิตรทางธุรกิจเข้าร่วมกิจกรรมปลูกป่าอย่างต่อเนื่อง จนเกิดความรู้สึกเป็นเจ้าของร่วมกัน เป็นการสร้างเครือข่ายความร่วมมือ ซึ่งมีส่วนช่วยให้พื้นที่ป่านิเวศเติบโตและคงอยู่ได้
โครงการปลูกป่าได้รับความร่วมมือจากผู้บริหาร พนักงาน ครอบครัว และพันธมิตรทางธุรกิจของโตโยต้า รวมถึงหน่วยงานราชการและชุมชนท้องถิ่น โดยในกิจกรรมปลูกป่าเมื่อปี พ.ศ. 2551 มีอาสาสมัครกว่า 10,000 คน ร่วมปลูกต้นไม้กว่า 100,000 ต้น โตโยต้าได้ต่อยอดโครงการปลูกป่าโดยจัดตั้งศูนย์การเรียนรู้ "ชีวพนาเวศ" บนพื้นที่ 60 ไร่ แบ่งเป็นป่านิเวศ 30 ไร่ และไบโอโทป 30 ไร่ เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ด้านความหลากหลายทางชีวภาพและความยั่งยืนให้กับเยาวชนและประชาชนทั่วไป
ข้อมูลจาก:
• ธารริน อดุลยานนท์. (12 กรกฎาคม 2567). ชีวพนาเวศ – สำรวจป่าปลูกที่เต็มไปด้วยสิ่งมีชีวิตรอบโรงงานบ้านโพธิ์ จ.ฉะเชิงเทรา หนึ่งในวิธีมุ่งสู่สังคมเป็นกลางทางคาร์บอนของโตโยต้า. The Cloud. https://readthecloud.co/cheewa-panavet/
• Toyota เมืองสีเขียว. (ม.ป.ป.). กิจกรรมปลูกป่านิเวศ. https://www.toyota.co.th/envi/eco-forest.html
• THE STANDARD TEAM. (16 กันยายน 2565). ‘โตโยต้า ประเทศไทย’ ครบรอบ 60 ปี เดินหน้าปลูกป่า 600,000 ต้น เพื่อมุ่งสู่เป้าหมายสร้างความเป็นกลางทางคาร์บอน [ADVERTORIAL]. THE STANDARD. https://thestandard.co/toyota-reforestation/
https://www.toyota.co.th/cheewa-panavet/index.html
ปรับปรุงล่าสุด : 22 กันยายน 2568 15:55
ปรับปรุงโดย : Administrator